Bắt đầu từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đi vào cuộc sống kèm theo cơ chế trợ cấp hưu trí xã hội – một “lưới an toàn” mới cho người cao tuổi chưa có lương hưu hay khoản trợ cấp BHXH hằng tháng.
I. Những trường hợp được nhận trợ cấp
Theo quy định hiện hành, một công dân Việt Nam sẽ được đưa vào danh sách hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi hội đủ ba điều kiện căn bản:
1. Độ tuổi:
- Đủ điều kiện nếu đã tròn 75 tuổi.
- Người 70 đến dưới 75 tuổi cũng có thể nhận trợ cấp nếu đang sống trong hộ nghèo hoặc cận nghèo.
2. Chưa hưởng khoản chi hưu trí nào: người cao tuổi không được lĩnh lương hưu, không nhận trợ cấp BHXH hằng tháng (hoặc hưởng mức dưới sàn do Chính phủ ấn định).
3. Có văn bản đề nghị gửi cơ quan chức năng.
Luật giao thẩm quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội linh hoạt giảm dần ngưỡng tuổi khi ngân sách cho phép, bảo đảm “không để người già nào bị bỏ lại phía sau”.
II. Khoản tiền mỗi tháng và các phúc lợi kèm theo
Mức trợ cấp hưu trí xã hội toàn quốc đang được chốt ở 500.000 đồng một tháng, và sẽ được Chính phủ rà soát ba năm một lần để điều chỉnh theo điều kiện kinh tế – xã hội. Các tỉnh thành có khả năng cân đối ngân sách được phép bù thêm cho người thụ hưởng. Song song khoản tiền mặt, Nhà nước cũng đóng bảo hiểm y tế cho người nhận và hỗ trợ mai táng phí khi họ qua đời.
III. Quy trình nộp hồ sơ
- Chuẩn bị giấy tờ: căn cước công dân (hoặc giấy tờ tùy thân hợp pháp), đơn đề nghị theo mẫu, xác nhận hộ nghèo/cận nghèo (nếu nằm trong nhóm 70 - 75 tuổi).
- Gửi hồ sơ: nộp trực tiếp tại UBND xã, phường; hoặc thực hiện trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công của Bộ LĐ–TB&XH (hệ thống đã mở từ tháng 7).
- Thời hạn giải quyết: trong vòng 15 ngày làm việc kể từ khi hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH cấp huyện phải ra quyết định và lập danh sách chi trả.
IV. Khuyến nghị dành cho người dân và chính quyền cơ sở
- Người cao tuổi nên chủ động liên hệ cán bộ chính sách tại xã/phường để được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ; gia đình nên giúp người thân sắp xếp giấy tờ.
- Chính quyền địa phương cần công khai quy trình, lập danh sách công dân đủ điều kiện và theo dõi chặt tiến độ chi trả hằng tháng.
- Cơ quan BHXH khẩn trương nâng cấp hạ tầng điện tử, bảo đảm tiếp nhận hồ sơ online thuận lợi, đặc biệt cho người ở vùng sâu, vùng xa hoặc khó đi lại.
Mọi thắc mắc có thể được giải đáp qua tổng đài 111 của Bộ LĐ–TB&XH hoặc tại trang dichvucong.bhxh.gov.vn. Chính sách trợ cấp hưu trí xã hội kỳ vọng sẽ mở rộng vòng tay an sinh, nâng chất lượng cuộc sống cho hàng trăm nghìn người cao tuổi chưa hưởng lương hưu trên cả nước.
